Kanunu Kim Yapar Kim Uygular
Veysi
ERKEN
NOT: BEDELLİ ASKERLİK konusunda epey
yazı yazdım. Bu konunun gündemde tutulması şart. Zira bir milyona yakın
insanımız BEDELLİ konusunda çözüm bekliyor. Bu spot BEDELLİ konusu çözüme
kavuşuncaya kadar yazılarımın başında yer alacaktır. “BEDELLİDE YAŞ 25 BEDEL 15
BİN”
Türkiye’de
kuvvetler ayrılığı olduğu söylenir. Buna göre yasama organı olan TBMM kanunları
yapar. Yürütme organı bürokratlarıyla bunları uygular. İhtilaf halinde ise
yargı devreye girer.
Biz
bunu hep böyle bilirdik. Maalesef konu bildiğimiz gibi değilmiş.
Meğerse
bürokrat kanun metninde yer almayan bir ifadeyi parantez açarak ilave
edebiliyormuş.
Somut
bir örnek vereyim.
Konunun
anlaşılması için 2547 Sayılı Yüksek Öğretim kurumları kanununun 44. Ve
46.Maddelerini örnek vereyim.
2547
Sayılı kanunun 44. Maddesi öğrenim süresini belirleyen bir madde. 46. Madde ise
şartları belirler.
44.
madde başlığı ile beraber 2011 yılında değiştirilmiş ve 46. Maddelerde ifade
edilen şartları yerine getiren öğrencilerin “öğrencilik” statülerinin devam edeceği, buna bağlı olarak ders
alma, seminer, tez, staj vs görevlerini yerine getireceklerini
kararlaştırmaktadır. Kanun maddeleri uzun. Sizleri sıkabilir. Bu açıdan
maddeler mukayese edilebilsin diye aşağıda verilmiştir. İsteyen okur ve
hukukçulara danışır.
Maddelerdeki
bu düzenlemenin anlaşılabilmesi için ilgili maddelerin eski ve yeni halleri
aşağıda verilmiştir(1).
Ancak
kanun uygulayıcısı (bürokrat) sanki bu değişiklik yapılmamış gibi direnmekte ve
yanlışta ısrar etmektedir.
Nitekim
18 yaşında Lisans öğretimine başlamış bir genç eski düzenlemeye göre 25 yaşında
mezun olamadığı takdirde askerlik sevk tehiri yapılmaz iken yeni düzenleme ile
29. Yaşın sonuna kadar sevk tehiri yapılır hale geldi. Bürokrasi bunu 2013
yılına kadar uygulamadı.
Öğrenciler
üniversiteleri mahkemeye verince YÖK devreye girmiş ve yanlışta ısrardan
vazgeçilerek sevk tehirleri yapılmaya başlanmıştır. (22.07.2013 tarih ve
75850160.301.01-5154 sayılı YÖK’ün Üniversitelere gönderdiği yazısı)
Yanlışta ısrar
maalesef Yüksek Lisans öğrencileri konusunda devam etmektedir. YÖK ve Askerlik
kanunlarında açık hükme rağmen Yüksek Lisans öğrencilerinin sevk tehirlerinde
sıkıntı yaşatılmaktadır.
Bütün vekillere
soruyorum. Sahi siz bu değişikliği neden yaptınız.
Maddelerdeki
değişiklikten öğrenciler faydalanamayacaksa değişikliğin anlamı nedir? Bu
konuya ne zaman el atacaksınız?
Ya siz yürütme organı
kanunda yer almayan bir ifadeyi de ilave ederek kanun ve yönetmelik hükümlerini
uygulamayan temsilciniz durumunda olan bürokrasiye karşı tutumunuz nedir?
İlla ki, her konu
yargıya mı taşınmalı?
Lütfen hakların
ihlalini engelleyiniz ve öğrencilerin mağduriyetini gideriniz
Selam ve Sabırla.
1-
A- Maddenin
Eski Hali
Öğretim süresi:
Madde 44 – (Değişik:
10/12/1988 - 3511/1 md.)
(Değişik birinci fıkra: 7/6/1995 - 4111/1 md.) Yükseköğretim kurumlarında,
önlisans ve lisans düzeyinde öğrenim yapan öğrencilere bu öğrenimlerini
tamamlamak için tanınan azami süreler iki yıllık önlisans için dört, dört
yıllık lisans için yedi yıldır. Öğrenciler normal eğitim-öğretim süresi beş yıl
olan proğramları sekiz yılda, altı yıl olan programları ise dokuz yılda
tamamlamak zorundadırlar. Ancak, bu süreler sonunda; kayıtlı olduğu öğretim
kurumundan mezun olabilmek için son sınıf
öğrencilerine, başarısız oldukları bütün dersler için biri bütünleme olmak
üzere iki ek sınav hakkı verilir. Bu sınavlar sonunda başarısız ders sayısını
beş derse indirenlere bu beş ders için üç yarı yıl, ek sınavları almadan beş
derse kadar başarısız olan öğrencilere dört yarı yıl (sınıf geçme esasına göre
öğretim yapılan kurumlarda iki öğretim yılı); Gülhane Askeri Tıp Akademisi
öğrencileri hariç, üç veya daha az dersten başarısız olanlara ise sınırsız,
başarısız oldukları derslerden açılacak sınavlara girme hakkı tanınır.
İzledikleri programdan mezun olmak için gerekli bütün derslerden geçer not
aldıkları halde yönetmeliklerinde başarılı sayılabilmeleri için öngörülen not
ortalamalarını sağlayamamaları sebebiyle ilişkileri kesilme durumuna gelen son
dönem (sınıf geçme esasına göre öğretim yapılan
kurumlarda son sınıf) öğrencilerine not ortalamalarını yükseltmek
üzere diledikleri son iki sınıf derslerinden sınırsız
sınav hakkı tanınır. Bunlardan uygulamalı, uygulaması
olan ve daha önce alınmamış dersler
dışındaki derslere devam şartı aranmaz. Açılacak
sınavlara, üst üste veya aralıklı olarak toplam üç eğitim-öğretim yılı hiç
girmeyen öğrenci, sınırsız sınav hakkından vazgeçmiş sayılır ve bu haktan
yararlanamaz. Sınırsız hak kullanma durumunda olan öğrenciler, öğrenci katkı
payını ödemeye devam ederler, ancak, sınav hakkı dışındaki diğer öğrencilik
haklarından yararlanamazlar. Açık öğretim öğrencileri, öğrencilik haklarından
yararlanmamak kaydı ile bu sürelerle kısıtlı değildirler.
1-B- Maddenin Yeni Hali
Diploma alma, ders kredilerinin hesaplanması, öğrencilik haklarından
yararlanma ve sınavlar: (1)
Madde 44–(Değişik: 13/2/2011-6111/171
md.)
a. Yükseköğretim kurumlarının önlisans,
lisans ve lisansüstü düzeyindeki diploma programlarına kayıtlı öğrenciler, bu
madde hükümlerine göre belirlenen ders kredileri ve diğer yükümlülükleri başarı
ile tamamlamaları halinde; önlisans, lisans, yüksek lisans veya doktora
diploması alır. Ders kredileri, Yükseköğretim Kurulunca ilgili programın yer
aldığı diploma düzeyi ve alan için
yükseköğretim yeterlilikler çerçevesine göre belirlenen kredi aralığı ve
öğrencilerin çalışma saati göz önünde tutularak yükseköğretim kurumlarının
senatoları tarafından belirlenir. İlgili diploma programını bitiren öğrencinin
kazanacağı bilgi, beceri ve yetkinliklere o dersin katkısını ifade eden öğrenim
kazanımları ile açıkça belirlenmiş teorik veya uygulamalı ders saatleri ve
öğrenciler için öngörülen diğer faaliyetler için gerekli çalışma saatleri de
göz önünde bulundurularak yükseköğretim kurumlarının senatoları tarafından
belirlenen ilkeler çerçevesinde ders kredileri hesaplanır.
b. Yükseköğretim kurumlarında, öğretim faaliyetlerinin
üç dönemi aşmamak üzere yıl içinde kaç döneme ayrılarak sürdürüleceği; her bir
dönemde alınması gereken asgari ve azami kredi miktarları; her bir diploma
programının diplomayı almayı hak eden
kişiye kazandıracağı bilgi, beceri ve yetkinliklerin neler olacağı ve bunların
ölçme ve değerlendirmelerinin nasıl yapılacağı; hazırlık sınıfı veya başka
yollarla yabancı dil yeterliliğinin nasıl kazandırılacağı ve yabancı dil bilgi
düzeyinin nasıl ölçüleceği; kayıt, devam, uygulama, tez ve teorik ders içerikleri,
ön şartlı dersler, sınav çeşitleri ve bunların ders başarı notuna katkısı;
öğrencilerin mezuniyet sonrası istihdamına ilişkin olarak bilgi, görüş ve
tecrübelerine ihtiyaç duyulan kişileri ifade eden dış paydaşların diploma
programlarına ilişkin değerlendirmelerinin alınması; diğer yurt içi ve yurt
dışı yükseköğretim kurumlarından alınan derslerin kredilerinin intibakının
sağlanması; ilgili programın tamamlanmasına yönelik önceden kazanılmış
yeterliliklerin tanınması; farklı diploma programlarından bazı derslerin
alınmasıyla yandal veya çift anadal yapılması; diploma alınabilmesi için,
uygulama, teorik, uzaktan veya açıköğretim özellikleri ile bu maddenin
fıkrasında belirlenen sürelerde diploma alamayan öğrenciler bakımından,
müfredat değişikliği veya isimleri değişmemekle birlikte ders içeriğinin
değişmesi ya da ders içeriği değişmemekle birlikte aradan uzun bir sürenin
geçmesi nedeniyle, daha önce başarılı olunan derslerden hangilerini yeniden
almaları gerektiği; eğitim-öğretim süreçlerinin sürekli iyileştirilmesine
yönelik iç ve dış kalite güvencesi uygulamaları ve eğitim-öğretimin devamına
ilişkin diğer hususlar, Yükseköğretim Kurulunun bu konularda belirlediği temel
ilkelere uygun olarak yükseköğretim kurumları senatoları tarafından belirlenir.
c. Bir yıl süreli yabancı dil hazırlık
sınıfı hariç, kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden
başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın
önlisans programlarını azami dört yıl, lisans programlarını azami yedi yıl,
lisans ve yüksek lisans derecesini birlikte veren programları azami dokuz yıl,
yüksek lisans programını azami üç yıl, doktora programını ise azami altı yıl
içinde başarı ile tamamlayarak mezun olamayanlar, bu Kanunun 46 ncı maddesinde
belirtilen koşullara göre ilgili döneme ait öğrenci katkı payı veya öğrenim
ücretlerini ödemek koşulu ile öğrenimlerine devam etmek için kayıt yaptırabilir.
Bu durumda, ders ve sınavlara katılma ile tez hazırlama hariç, öğrencilere tanınan
diğer haklardan yararlandırılmaksızın öğrencilik statüleri devam eder.
Bu madde başlığı “Öğretim
süresi:”iken, 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 171 inci maddesiyle
metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir
1-C
Maddenin eski Hali
Cari
Hizmet Maliyeti (1) (2) Madde
46 – (Değişik: 19/11/1992 - 3843/16 md.)
Yükseköğretim kurumlarında cari hizmet ödenekleri, öğrenci başına olmak üzere
belirlenir. Öğrenci başına düşen cari hizmet ödeneği, öğrenim dallarının
nitelikleri ve süreleri ile yükseköğretim kurumlarının özellikleri göz önünde
tutularak Yükseköğretim Kurulunca farklı miktarlarda tespit edilir. Bu miktarın
her yıl Bakanlar Kurulunca belirlenecek kısmı Devletçe karşılanır ve öğrenci
adına ilgili yükseköğretim kurumu bütçesine ödenek olarak kaydolunur. Geri
kalın kısmı öğrenci tarafından ödenir. Devletçe karşılanacak kısım cari hizmet
maliyetlerinin yarısından az olamaz.
Devlet ve öğrenci tarafından yapılacak ödemelerin miktar ve bölgelere göre
oranları, yabancı uyruklu öğrencilerden alınacak ücretlerin miktarı ile
uygulamaya ilişkin esas ve usuller her yıl Bakanlar Kurulunca en geç Temmuz ayı
içerisinde belirlenir.
Öğrenci tarafından ödenecek miktar, istekleri halinde ödeme güçlüğü olan
öğrencilere Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunca kredi olarak verilebilir.
Hazırlık sınıfı veya yabancı dil geliştirme programı hariç olmak üzere, 2
yıllık önlisans ve 4, 5, 6 aylık lisans öğreniminden bu süreler sonunda mezun
olamayan öğrencilere Devlet katkısı ödenmesine devam olunur. Öğrenci katkısı
birinci yıl için % 50, müteakip yıllar için % 100 fazlasıyla alınır. Lisans
düzeyinde ikinci bir yükseköğretim yapan öğrenciler için öğrenci katkısı % 100
fazlasıyla alınır. Lisans düzeyinde ikinci bir yükseköğretim yapan öğrenciler
için öğrenci katkısı % 100 fazlasıyla alınır.
Öğrenci katkısını ödemeyenlerin kayıtları yapılmaz ve yenilenmez.
Cari hizmet maliyetine öğrenci katkısı ve öğrenci sosyal tesis ve
faaliyetlerinden elde edilen gelirler ile yükseköğretim kurumlarınca önceki
yıllarda bastırılan ders kitapları ve teksirlerinin satışından elde edilen
gelirler, üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü adına milli bankalardan
birinde açılacak hesaba yatırılır. Bu miktarlar rektörlükçe en geç ilgili ayın
sonuna kadar Bütçe Dairesi Başkanlığı hesabına bir yandan gelir, diğer yandan
özel ödenek kaydolunmak üzere aktarılır. Aktarılan bu miktarlar Maliye ve
Gümrük Bakanlığınca özel ödenek kaydedilir. Kaydolunan ödenekler, başta
öğrencilerin beşlenme, sağlık, spor, kültür ve diğer sosyal hizmetleri olmak
üzere, üniversitenin cari, kalkınma plan ve programlarına uygun yatırım,
transfer ve öğrencilerin kısmi zamanlı olarak geçici işlerde çalıştırılmasına
ilişkin giderlerinde kullanılır. Kullanım ve harcamaya ilişkin esas ve usüller
Maliye ve Gümrük Bakanlığının görüşü alınarak Yükseköğretim Kurulunca
belirlenir.
Bu hesabın sarfı, muhasebesi ve denetimi döner sermaye mevzuatına tabi olup,
işlemleri üniversitece görevlendirilecek sayman tarafından yürütülür.
Bu ödeneklerin harcanmayan kısmı ertesi yılın bütçesine devren gelir ve ödenek
kaydolunur.
Zamanında ödenmeyen kredi borçları, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanun hükümlerine göre mal sandıklarınca tahsil edilerek Yükseköğrenim
Kredi ve Yurtlar Kurumuna ödenir.
(Ek fıkra:17/9/2004-5234/2 md.) Bu maddeye göre elde edilen gelirlerin özel gelir ve
ödenek kaydedilen tutarlarının % 10'una kadar olan kısmı, üniversite yönetim
kurulunun tespit edeceği başarılı ve gelir düzeyi düşük öğrencilerin kitap,
kırtasiye ile beslenme ve barınma yardımı ödemelerinde kullanılır.
(Ek fıkra:17/9/2004-5234/2 md.) Kısmî zamanlı olarak çalıştırılacak öğrenciler
hakkında, 22.5.2003 tarihli ve 4857 sayılı Kanunun iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili hükümleri ve 17.7.1964 tarihli ve 506 sayılı Kanunun iş kazası ve meslek
hastalıkları sigortası ile ilgili hükümleri hariç diğer hükümleri uygulanmaz.
1-
D- Maddenin Yeni
Hali
Cari hizmet
maliyetinin hesaplanması, öğrenci katkı payları ve öğrenim ücretleri: (1)
Madde 46–(Değişik: 13/2/2011-6111/172
md.)
d. 44 üncü maddenin
©fıkrasındaki süreler içinde öğrenimin tamamlanamaması halinde, her bir ilave
ders için kredi başına ödenecek öğrenci katkı payı veya öğrenim ücreti; dersin
alınacağı dönem için bu maddenin ©fıkrasına göre belirlenecek olan kredi başına
katkı payı veya öğrenim ücretinin yüzde yüzü, ikinci defa kayıt yaptırılması
halinde yüzde ikiyüzü, üçüncü defa kayıt yaptırılması halinde yüzde üçyüzü,
dördüncü ve daha fazla defa kayıt yaptırılması halinde ise yüzde dörtyüzü
olarak hesaplanır.