İktidarın Kanunları

 İktidarın Kanunları

Veysi ERKEN Dr.

“Genel anlamda bir bireyin yahut bireyler topluluğunun kendi istekleri doğrultusunda, rızaları olup olmadığına bakmaksızın diğer insanların davranışlarını etkileyebilme, yönlendirebilme veya denetleyebilmesi; toplumu yönetme, yönlendirme gücü, bu gücü elinde bulunduran otorite, ilişki veya organ anlamına gelir.”  Bu tanımdan çıkarabildiğimiz sonuç şu olabilir. İktidar bir işi yapabilme ve yaptırabilme gücüdür.

Berle “iktidar”ın kanunlarının olduğunu ifade eder ki, aynen olmasa da katılıyorum. Berle’ye göre İktidarın kanunları şu şekilde sıralanır.

“1-İktidar, istisnasız, Beşer Teşkilatındaki bir boşluğu doldurur

2-İktidar istisnasız şahsidir

3-İktidar, istisnasız bir felsefe ve fikir sistemine dayalıdır

4-İktidar, müesseseler kanalıyla yürütülür ve müesseselere dayanır

5-İktidar, istisnasız, bir sorumluluk yüklenir ve bir sorumluluk altında hareket eder

6-Yüksek ölçüde eleştiri”

Bu kanunları geniş bir şekilde tahlil etmek isteyenler ilgili kitabı okumalılar. (1)

Bu kanunlardan en dikkat çekeni iktidarın şahsiliyidir.

Gerçekten bu maddeyi tahlil ettiğimizde “şahsi”lik her yerde karşımıza çıkar. Devlet yönetimi, devletler teşkilatlarında, dernek, sendika, ev yönetimi vs. Özetle her yerde “şahsi”lik kanunu geçerlidir.

Yine, Berle’ye göre ““İktidar = Bir fikir sistemi + Teşkilat + Propaganda + Para + Kuvvet” demektir.

 “İktidar varlığını ispat etmek ve istediklerini yapmak için teşkilata ve hareket edebilecek kimselere ihtiyacı vardır.”

“Fikirlere dayanmayan iktidar, hızla kaosa yuvarlanır.”

“İnsanlar, sadece nasıl varlıklarını sürdürebileceklerini değil, nasıl bir hayat yaşayacaklarını da bilmek isterler.”

İktidar, istisnasız, beşer teşkilatındaki bir boşluğu doldurur. Kaos ve iktidar arasındaki boşluğu, her zaman iktidar doldurur.

İktidar, istisnasız şahsidir. Sınıfların, elitlerin ve grupların, fertler üzerinde toplanan gücün yürütülmesinde katkıda bulunmak üzere, teşkilat işlemine yardımcı olabilirlerse de, “sınıf iktidarı”, “elit iktidarı” veya “grup iktidarı” diye bir şey yoktur.

İktidar, istisnasız, bir fikir veya felsefe sistemine dayanır. Böyle bir sistem veya felsefe bulunmazsa, iktidar için elzem olan müesseseler, güvenilir olmaktan çıkarlar, iktidar tesirini kaybeder ve sonunda, iktidarı elinde tutan kimse devrilir.

İktidar, müesseseler kanalı ile yürütülür ve müesseselere dayanır. Bu müesseseler, varlıklarıyla iktidarı sınırlar, kontrol eder ve sonunda, iktidarı bahşederler veya geri alırlar.

İktidar, istisnasız, bir sorumluluk sahası ile karşılaşır ve bu sorumluluk sahası içinde

 hareket eder. İ

İktidar ve sorumluluk, devamlı bir şekilde, husumet veya işbirliği içinde, çatışma veya bir tür diyalog içinde, teşkilatlı bir şekilde veya teşkilatlanmamış olarak birbirlerini etkilemek suretiyle, iktidarın dayandığı müesseseleri oluşturur veya oluşturmak isterler.”

Hâsılı kele iktidarla ilgilenenlere veya ilgilenmek isteyenlere tavsiyen şudur. Bu tür kitapları okuyunuz ve yönetimlerde iki başlılığın yönetim alanlarını nasıl çıkmaza sürüklediğini mukayeseli öğreniniz.

(1)  Berle, Adolf A., İKTİDAR, çev. Nejat Muallimoğlu, Tur Yayınları, İstanbul 1980