Her Nasip vaktine rehindir

Her Nasip vaktine rehindir

Veysi ERKEN Dr.

“Her dua nasibine, her nasip vaktine rehindir” sözü çokça kullanılır ki doğrudur.  İnanan insan bilir ki Allah bir şeyi dilemedikçe KUL ne kadar arzu eder ve çaba gösterirse göstersin istediği gerçekleşmez.

Allah “kun fe yekun” dedi mi kul hedefine ulaşır, amacına kavuşur.

Tabii ki, çalışmadan, gayret sarf etmeden bir şey elde edilmez.

“İnsan ancak çabasının, sa’yinin, gayretinin sonucunu elde eder. Ve çabasının karşılığı ileride mutlaka görülecektir. Sonra kendisine karşılığı tastamam verilecektir. Necm, 39-41”

“Her dua nasibine, her nasip vaktine rehindir” sözü azimli olmayı gerektirir.

Azim; çalışma, çabalama ve nasip deyip hakkına razı olmayı ifade eder. Dolayısıyla azimde gayret, cehd, sabır, tevekkül ve kısmet vardır.

Hırs kavramı ise aşırı arzu ve düşkülüğü ifade eder. Çoğunlukla naip kavramına olumsuz bakmayı ifade eder.  Buna rağmen olumlu olabildiği gibi olumsuz yönünde olabilir.

“Şanım hakkı için size bir Resul geldi ki: kendinizden, gayet izzetli, zorlanmanız ona ağır geliyor, üstünüze hırs ile titriyor, mü'minlere Rauf, rahimdir. Tevb128” ayetinde ifade edildiği gibi HIRS olumlu bir arzu ve düşkünlüğü ifade ediyor.

Hırs genel anlamda olumsuz yönü dile getirilir ve azimden farklılaştırılır.

Hadislerde ise HIRS’ın iki yönü üzerinde durulmuş ve olumsuz hırstan kaçınılması istenmiştir.

Hırs, “Hadislerde hırsın yöneldiği amaca göre anlamının değiştiği görülür. Meselâ bazı hadislerde yöneticilik ihtirası taşıyanlar yerilir (Müsned, II, 148; Buhârî, “Aḥkâm”, 7; Müslim, “İmâre”, 14). “İnsanoğlu yaşlansa da onda iki şey, hırs ve haset hep genç kalır” meâlindeki hadiste (Müsned, III, 115, 119, 169) haset gibi hırs da aşağılayıcı bir anlamda kullanılmıştır.

Buna karşılık hayır yapma arzusunu hırs kelimesiyle ifade edip öven hadisler de vardır (meselâ bk. Buhârî, “Vekâlet”, 10; Müslim, “Ḳader”, 34; İbn Mâce, “Muḳaddime”, 10). Hatta iyilik peşinde koşan bir kişiye Hz. Peygamber, “Allah hırsını artırsın” diye dua etmiştir (Müsned, V, 39; Buhârî, “Eẕân”, 114; Ebû Dâvûd, “Ṣalât”, 100).” HIRS - TDV İslâm Ansiklopedisi

Hâsılı kelam.

Azim ve nasip olumlu yönü ifade ederken, hırs bir yönüyle olumsuz arzu ve helal- haram özelliğine bakılmadan bir şeye talip olmayı ihtiva eder. Azimle hareket eden ve NASİBİN vaktine rehin olduğuna inanan olumsuz HIRSTAN uzak durur.

Mehmet Akif;

Âtiyi karanlık görerek azmi bırakmak…

Alçak bir ölüm varsa, eminim budur ancak.

Dünyada inanmam hani görsem de gözümle

İmanı olan kimse gebermez bu ölümle;

Ey dipdiri meyyit, !iki el bir baş içindir’

Davransana... Eller de senin, baş da senindir!” diyerek azmin gerekliliğini izah eder. “Her dua nasibine, her nasip vaktine rehindir” sözüne uygun nasip ve kısmetimiz helal ve bol olsun duasıyla.

Selam ve Sabırla… 20.11.2025