Ortaklık Zor İştir

 Ortaklık Zor İştir

Veysi ERKEN Dr.

Ortaklık, ortak iş yapmak zor mu?

Zordur.

“Kur'an'da; “İyilik ve takva hususunda yardımlaşın, günah ve düşmanlık yolunda yardımlaşmayın. Allah'tan korkun, çünkü Allah'ın cezası çetindir. Maide-2” buyuruyor. İyilik ve takva üzerinde yardımlaşma güzel ve makbul olduğu halde “ortaklık”, ortak iş ve işlem yapmak zordur.

 Bu durum ayette şu şekilde “Zaten aralarında ortaklık ilişkileri bulunanların çoğu birbirine haksızlık ederler; yalnız iman edip dünya ve âhiret için yararlı işler yapmakta olanlar böyle değildir; ama onlar da o kadar az ki!” Sâd-24” ifade edilir.

Hadis-i şerifte: “Allahu Zülcelâl hazretleri buyurdu ki: “Biri diğerine ihanet etmediği müddetçe, iki ortağın üçüncüsü ben olurum. Biri arkadaşına ihanet etti mi ben aralarından çekilirim. Ebu Davud, Büyü 27 olarak özetlenir.

Ortaklığın düzgün olabilmesi iman etme ve dünya ile ahret için ameli Salih”e bağlıdır ve bu durum ayette belirtildiği gibi azdır.

Her halükarda ortaklıklar Allah’ın bilgisi dâhilindedir. Allah ortaklar arasında gerçekleşenleri onlara bildirecektir. “Farkında değil misin, Allah göklerde olanı da yerde olanı bilmektedir! Gizli gizli konuşan üç kişi yoktur ki dördüncüleri O olmasın; beş kişi yoktur ki altıncıları O olmasın. Bundan az veya çok olsunlar ve nerede bulunurlarsa bulunsunlar mutlaka Allah onların yanındadır; nihayet kıyamet günü onlara yapıp ettiklerini bildirecektir. Çünkü Allah her şeyi bilmektedir. Mücadele-7.

Ortaklıklar, alışverişler ve borçlanmalarda haksızlıkların ve yanlışlıkların azaltılması için yazışma tavsiye edilmektedir. Ayette:“Ey iman edenler! Belirlenmiş bir zamana kadar bir borç ilişkisi kurduğunuzda bunu yazın. Aranızdan bir kâtip bunu adaletle yazsın. Kâtip Allah’ın kendisine öğrettiği gibi yazmaktan geri durmasın. Artık o yazsın, borçlu da yazdırsın; rabbi olan Allah’tan korksun ve borçtan hiçbir şeyi eksik bırakmasın. Eğer borçlu akılca zayıf veya eksik yahut kendisi yazdıramaz durumda olursa velisi adaletle yazdırsın. Erkeklerinizden iki şahidi de tanık tutun. Şahitler iki erkek olmazlarsa, rıza göstereceğiniz şahitlerden bir erkekle -biri yanılırsa diğerinin ona hatırlatması için- iki de kadın olsunlar. Çağrıldıklarında şahitler gelmezlik etmesinler. Borç küçük olsun büyük olsun vadesini belirterek onu yazmaktan üşenmeyin. Böyle yapmanız Allah katında daha adaletli, şahitlik için daha destekleyici ve şüpheye düşmemeniz için daha uygundur. Borç ilişkisinin, aranızda alıp vererek bitirdiğiniz peşin ticaret olması müstesnadır; onu yazmamanızda sizin için bir sakınca yoktur. Alış veriş yaptığınızda şahit tutun. Kâtip de şahit de zarar görmesin. Eğer bunu yaparsanız şüphesiz bu sizin yoldan çıkmanız demektir. Allah’tan korkun, Allah size öğretiyor, Allah her şeyi hakkıyla bilmektedir. Bakara-282”

Hâsılı kelam insan ilişkilerinden biri olan ortaklık iman ve ameli Salih ölçülerinde gerçekleşir, gerçekleştirilebilirse güzeldir. Bunun için yazışmaların, görev taksimatlarının belirlenmesi ve şeffaf davranılması gerekir.

Aksi takdirde nice ortaklıklar hüsranla, dostlukların düşmanlığa evirilmesiyle, ailelerin dağılmasıyla sonuçlandığına şahitlik ediyoruz.

Selam ve Sabırla… 30.11.2024