İtaatin Sınırları
Veysi ERKEN Dr.
İçtimaî/sosyal hayatta ve ilişkilerde “itaat” kavramı önemli yer tutar. Lügat anlamı “baş eğmek, emredileni yerine getirmek, söz dinlemek” olarak ifade edilir.
Tabii ki, bizler “itaat”i Allah’ın belirlediği sınırlar içinde kalmak şartıyla kabul eder ve amel ederiz.
“İşte bunlar Allah’ın belirlediği sınırlardır. Kim Allah’a ve Peygamberi’ne itaat ederse Allah onu, içinde ebedî kalmak üzere altlarından ırmaklar akan cennetlere yerleştirir. İşte en büyük başarı ve kurtuluş budur. Kim de Allah’a ve Peygamberi’ne isyan eder ve O’nun sınırlarını aşarsa Allah onu, içinde devamlı kalacağı bir ateşe sokar. Onun için zelil ve perişan eden bir azap vardır. Nisâ-13-14”
“Allah’a itaat edin, Peygamber’e itaat edin ve onlara itaatsizlikten sakının. Eğer itaatten yüz çevirirseniz, bilin ki, elçimize düşen açıkça tebliğ etmekten ibarettir. Maide-92”
“Kim Allah’a ve Peygamber’e itaat ederse, işte onlar Allah’ın kendilerine nimetler verdiği peygamberler, sıddîklar, şehitler ve sâlihlerle beraberdirler. Bunlar ne güzel arkadaştır! Nisâ-69”
Yöneticilere, ebeveyne de “itaat” söz konusudur. Tabii ki, talepleri, istekleri ve emirleri “fıtrat”a uygun “hududullah” çerçevesinde ve “Kur’an-ı Kerim ve sünnet” ölçülerinde ise itaat edilir.
Yöneticilerle ihtilaf söz konusu ise o konu Allah’a ve peygambere yani Kur’an ve Sünnet’e irca edilir. Emir bu ölçülerin dışında ise itaat edilmez. Ayette “Ey iman edenler! Allah’a itaat edin. ve Peygamber’e itaat edin ve sizden olan ulu’l-emre (idarecilere) de. Herhangi bir hususta anlaşmazlığa düştüğünüz takdirde, Allah’a ve ahiret gününe gerçekten inanıyorsanız, onu Allah ve Resûlüne arz edin. Bu, daha iyidir, sonuç bakımından da daha güzeldir. Nisa-59” ifade edilir.
Aynı durum ebeveyn ile olan ilişkilerde de geçerlidir. “Eğer anne-baban seni, ilâhlığına dâir bilgin olmayan şeyleri bana ortak koşmaya zorlayacak olurlarsa, o takdirde onlara itaat etme. Lokman-15”
“Biz insana ana-babasına iyi davranmasını emrettik. Fakat, eğer onlar seni hakkında bilgin olmayan bir şeyi körü körüne bana ortak koşmaya zorlayacak olurlarsa, onlara sakın itaat etme! Dönüşünüz ancak banadır. Ben de yapmakta olduğunuz şeyleri size bir bir haber vereceğim. Ankebût-8”
İslâm dışında olanlara “itaat” edilmez.
“Ey iman edenler! Şayet kâfirlere itaat ederseniz sizi topuklarınız üzerine gerisin geriye çevirirler, hüsrana uğramış bir şekilde dönersiniz. Âl-i İmran 149”
“Kâfirlere itaat etme! Ve o (Kur’ân’la) onlara karşı büyük bir cihad et.Furkân 52”
“Ey Nebi! Allah’tan korkup sakın, kâfirlere ve münafıklara itaat etme! Şüphesiz ki Allah, (her şeyi bilen) Alîm, (hüküm ve hikmet sahibi olan) Hakîm’dir. Ahzâb 1”
“Kâfirlere ve münafıklara itaat etme! Onların eziyetlerine aldırma, Allah’a tevekkül et. Vekil olarak Allah yeter. Ahzâb 48”
“Sen (tevhide) davet et. Emrolunduğun gibi dosdoğru ol. Onların hevalarına/arzularına uyma. Ve de ki: “Ben, Allah’ın indirdiği tüm Kitaplara iman ettim. Sizin aranızda adaletle (hükmetmekle) emrolundum. Allah, bizim de Rabbimiz sizin de Rabbinizdir. Bizim amellerimiz bize, sizin amelleriniz size aittir. Bizimle sizin aranızda hüccet (karşılıklı delil getirip tartışmak) yoktur. (Çünkü hak, apaçık ortadadır.) Allah hepimizi bir araya toplayacaktır. Dönüş O’nadır. Şûrâ 15”
Hâsılı kelam Müslüman için içtimaî hayatta ve insan ilişkilerinde “itaat”in sınırları bellidir.
Allah’ın belirlediği hudut içinde kalmak kaydıyla “itaat” edilir. Bunun dışında “mü’min” itaat etmez.
Selam ve Sabırla… 06.12.2024
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Bu Yazı Hakkında Ne Düşünüyorsunuz?